Archipelag Skarbów
Prowadzący - Leszek Szawiński
Grupa docelowa: Uczniowie klas ósmych Szkoły Podstawowej nr 3 im. Orła Białego w Bieruniu - młodzież 13-14 lat oraz nauczyciele i rodzice uczniów klas 8.
Termin: 16-17.12.2024 r.
Program Archipelag Skarbów opiera się na modelu profilaktyki zintegrowanej, w którym przyjmuje się, że „treści programu muszą dotyczyć kluczowych rozwojowo tematów i uruchamiać głębokie, silne motywacje skłaniające do zgeneralizowanej zmiany postępowania” (Grzelak, 2009; ss. 322-362). Program odwołuje się do marzeń i pragnień młodych ludzi związanych ze szczęściem w miłości i życiu osobistym oraz realizacją życiowych pasji.
Program jest ukierunkowany na osłabienie czynników ryzyka i wzmacnianie działania czynników chroniących, które mają udokumentowany w badaniach związek z podejmowaniem przez młodzież zachowań problemowych (Grzelak i in. 2015). Wzmacniane czynniki chroniące to: więź z rodzicami, nauczycielami oraz innymi pozytywnymi dorosłymi oraz utożsamianie się z własnym systemem wartości (religijnym lub świeckim). Uczestniczenie w programie ma chronić młodzież przed negatywnym wpływem przebywania w środowisku osób, które sięgają po substancje psychoaktywne (alkohol i narkotyki).
Program ma wzbudzić u młodzieży refleksję nad ważnymi wartościami oraz nad stylem życia. Służy temu nawiązanie dobrego kontaktu trenerów z młodzieżą, wykorzystanie w praktyce wiedzy na temat dynamiki pracy z dużą grupą młodzieży, zachęcanie uczestników programu do zachowań prozdrowotnych i wprowadzania konkretnych pozytywnych zmian w swoim postępowaniu.
Cele programu:
Celem głównym programu jest zapobieganie różnym zachowaniom ryzykownym i problemom młodzieży.
Cele szczegółowe:
- ograniczenie wczesnych kontaktów seksualnych młodzieży i problemów z nimi związanych,
- ograniczenie picia alkoholu, używania narkotyków i dopalaczy,
- ograniczenie natężenia przemocy rówieśniczej (fizycznej, słownej oraz o podtekście seksualnym).
Program dla młodzieży jest realizowany w formie mityngów w dużych grupach (od 60 do 200 osób), trwających po 3,5 godziny każdy.
Mityng 1 - poświęcony jest zagadnieniom dotyczącym rozumienia siebie, własnych emocji i relacji z innymi osobami a także tematyce zagrożeń wieku dorastania - sięganiu po alkohol, narkotyki i dopalacze.
Mityng 2 – poświęcony jest zagadnieniom związanym z seksualnością człowieka. Nastoletni uczestnicy programu są zachęcani do wstrzemięźliwości seksualnej aż do pełnoletności.
Podczas realizacji programu są poruszane tematy związane z wywieraniem presji rówieśniczej i sposobami radzenia sobie z nią, zachowaniami agresywnymi i zachowaniach o uprzedmiotawiającym charakterze, zwłaszcza w relacjach chłopcy – dziewczęta.
Program kończy się Festiwalem Twórczości Archipelagu Skarbów, który jest okazją do aktywnego udziału młodzieży w formułowaniu przekazu profilaktycznego adresowanego do ich rówieśników. Młodzież prezentuje swoje własne prace (prezentacje, wiersze, piosenki, rysunki) dotyczące podanych tematów profilaktycznych.
Realizacja programu obejmuje również przeprowadzenie 1,5 godzinnego spotkania z rodzicami. Rodzice są zapoznawani z celami, założeniami i przebiegiem programu Archipelag Skarbów oraz wybranymi wynikami badań, które pokazują chroniącą rolę rodziców i innych pozytywnych dorosłych w życiu ich własnych dzieci.
Kolejnym elementem programu jest 1,5 godzinne szkolenie dla rady pedagogicznej, w trakcie którego nauczyciele są informowani o celach Archipelag Skarbów i przekazywanych w nich treściach. Ponadto prezentowane są wyniki badań dotyczące młodzieży i skutecznych strategii profilaktycznych, które mogą zostać wykorzystane w pracy wychowawczej.